Το τοπωνύμιο "του Δίγου ή του Δίγα το μνήμα" που βρίσκεται ΝΑ της Νέας Πραισού έκανε πολλούς Σητειακούς λόγιους να πιστεύουν ότι αφορά τον τάφο του Δία.
Η τοποθεσία βρίσκεται κοντά στο λόφο με το μεσαιωνικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία το οποίο θεμελιώθηκε πάνω σε ερείπια αρχαίου ιερού. Αυτό το ιερό πολλοί αρχαιολόγοι και ερευνητές όπως ο Πώλ Φώρ το ταυτίζουν με τον ομώνυμο ναό του Δικταίου Διός που αρχαίοι συγγραφείς τοποθετούσαν στην Πραισό αν και η επικρατούσα άποψη σήμερα είναι πως αυτό το ιερό βρίσκεται κοντά στο Παλαίκαστρο.
Αν είναι σωστή η άποψη των λογίων το τοπωνύμιο θα πρέπει να απηχεί αρχαίο μύθο σύμφωνα με τον οποίον ο Δίας που γεννήθηκε σε σπήλαιο στην Κρήτη πέθανε και θάφτηκε στο ίδιο νησί. Κατά τον καθηγητή της λαογραφίας Γ. Σπυριδάκη :
Εις την λέξιν Δίγο έχουμε τον τύπο Δίο, επομένως αρχικώς θα ελέγετο ο τόπος ούτος στου Διός το μνήμα. Τάφον του Διός εις την Κρήτην κατά τας διηγήσεις του λαού αναφέρει επίσης ήδη από των μισών του 16ου αιώνος και ο τότε περιοδεύσας την νήσον Γάλλος φυσιοδίφης Πέτρος Βελόν .
Ο Ν. Ψιλάκης (Κρητική μυθολογία)αναφέρει :
Μέχρι και τα χρόνια της όψιμης αρχαιότητας έδειχναν τον περίφημο τάφο του στην Κνωσό στην Ίδη ή στο όρος Δίκτη. Πρόκειται βέβαια για τον τάφο του Κρηταγενή Δία εκείνου που κληρονομεί την λατρεία της Μινωικής θνήσκουσας θεότητας που με τον περιοδικό θάνατο της συμβάλλει στην αναγέννηση της φύσης στην εφορία και την γονιμότητα. Ο βλαστικός θεός της προϊστορικής Κρήτης πέθαινε και ανασταινόταν. Όταν ο Κρητικός Ζεύς ταυτίστηκε με τον Δία του ομηρικού Δωδεκαθέου δημιουργήθηκε η εύλογη απορία πως είναι δυνατόν να υπάρχει στην Κρήτη ο τάφος ενός αθανάτου. Η απορία αυτή διατηρήθηκε για αιώνες και παραδόθηκε σε μας μέσω του γνωστού ύμνου του Καλλιμάχου ο οποίος κατηγορεί τους Κρήτες ως ψεύτες επειδή θεωρούσαν τον αθάνατο Δία θνητό και έδειχναν τον τάφο του και το γεγονός αυτό τον οδήγησε στο να θεωρήσει την Πελοπόννησο ως πατρίδα του Δία .
Η φράση αυτή όμως αποδίδεται από τα κλασσικά χρόνια στον Κρήτα Επιμενίδη ένα από τους σοφούς της Κρήτης που κατά την παράδοση έζησε 150 χρόνια τα 52 σε ένα σπήλαιο, εκλήθη στην Αθήνα που ενέσκηψε λοιμός και λιμός για να τις εξαγνίσε. Διδάσκοντας τους Αθηναίους τους έλεγε ότι τους ετιμώρησε ο Δίας και θα τους τιμωρήσει στο μέλλον αν δεν σωφρονιστούν. Οι Αθηναίοι απάντησαν ότι Δίας δεν υπάρχει διότι απέθανε και ετάφη όπως μαρτυρούν οι Κρήτες οι οποίοι έγραψαν στον τάφο του «ενταύθα Ζαν κείται όν Δία κεκλήσκουσιν» Ο Επιμενίδης μη γνωρίζοντας άλλο θεό η τον Δία διέψευσε τους συμπολίτες του με τη φράση: Κρήτες αεί ψεύσται.(Ε.Αγγελάκη:Σητειακά τ. Α σ.76)
Οι χριστιανοί συγγραφείς χρησιμοποιούν κατά κόρο το επιχείρημα του τάφου του Δία.
Ο Απόστολος Παύλος μέσα από την προς Τίτον επιστολή του (κεφ.Α12-13) περνά αυτήν την προκατάληψη. Συγκεκριμένα λέει :
Κρήτες αεί ψεύσται κακά θηρία, γαστέρες αργαί
Κάποιοι λένε ότι ίσως αφορούσε τον τάφο του ιερέα του Δία που αναπαριστούσε το θεό.Στη Σητεία ο Δίας λατρευόταν ιδιαίτερα.
Zeus tomb near Praisos
The name "grave of Digou or Diga" located southeast of the villages Kalamafki and Nea Preasos, led many scholars to believe that is referred to the tomb of Zeus.
The site is near the hill and the medieval chapel of Prophet Elias which was built upon the ruins of an ancient temple maybe that of Diktean Zeus. Many locate it here as ancient scholars talk about the "Dictean temple at Praisos" and not at Palaikastron as is believed today.
"Tou Digo to mnima" according to them means "tou Dios to mnima(Tomb of Zeus).
Tomb of Zeus according to people’s narrations was referred since early half of the 16th century- as says the French naturalist Pierre Belon- in other parts of Crete too.
Jοurnalist N. Psilakis in his "Cretan mythology" says:
Until the years of late antiquity people showed the famous tomb in Knossos in Ida or in Mount Dicte. This is certainly the tomb of Cretan born Zeus who inherits the cult of the dying Minoan god who with his periodical death contributes to the regeneration and fertility of nature. The god of prehistoric Crete,god of vegetation was dying and resurrecting. When Cretan Zeus was identified with the Homeric Pantheon Zeus was created the reasonable questions how could be buried in Crete an immortal. The question has been maintained for centuries and handed to us through the famous hymn of Callimachus, who blames the Cretans as liars because they thought mortal, immortal Zeus and showed his grave. So this led him to consider the Peloponnesus as the birthplace of Zeus.
This phrase, however was rendered from the Cretan Epimenides one of the wise men of Crete during classical period who according to tradition lived 150 years, 52 of them in a cave , who was called to Athens after pestilence and famine in order to purify the city. Teaching the Athenians he was saying that Zeus punished them and will punish them in the future if they don’t comply. Athenians said that Zeus does not exist because he died and was buried as shown by the Cretans, who wrote that in his grave. Epimenides not knowing other god than Zeus denied his fellow citizens with the words: Cretan are always liars
Christian authors as Apostle Paul use this argument for saying that Zeus is not the true God (Cretans are always liars.....Titus.A12-13)
Some say that in the tomb was not buried Zeus, but his high priest was depicting god’s death and resurrection. Ancient Sitia province was a centre of Zeus cult
Ο θάνατος του Δία. Death of Zeus
Η Ανάσταση του Δία. The Resurrection of Zeus
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου