Ελαιοπιεστήρια στην αρχαία Πραισό. Oil- presses in ancient Praesos

Η παραγωγή του ελαιόλαδου στην περιοχή μας έχει πολύ βαθιές ρίζες και η ελιά καλλιεργείται από αρχαιοτάτων χρόνων.
Για την έκθλιψη των ελιών χρησιμοποιούσαν πέτρινα ελαιοπιεστήρια, δείγματα των οποίων μπορούμε να δούμε σε διάφορα σημεία της Α ακρόπολης της Πραισού από την εποχή της ακμής της πόλης .
Συγκεκριμένα :
Τρεις χαρακτηριστικές πέτρες στην ανατολική πλαγιά της κορυφής, είναι απομεινάρια ενός τέτοιου ελαιοπιεστηρίου.
Επίσης στο Ελληνιστικό κτίριο το λεγόμενο Ανδρείο που αργότερα πρέπει να πέρασε σε άλλες χρήσεις υπάρχουν απομεινάρια από στενόμακρη δεξαμενή ή σκάφη κομμένη σε δυο με δίαυλους για διαφυγή του ελαιολάδου. Αποτελούσε τμήμα παλαιότερου πιεστηρίου στο οποίο η σύνθλιψη των ελιών γινόταν σε ένα μονό σάκο .
Αργότερα αντικαταστάθηκε με ένα νεότερο ελαιοπιεστήριο που ίχνη του βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο. Η θέση του ορίζεται από δυο οπές για δοκάρια στον τοίχο και η βάση του είναι μια κυλινδρική πλάκα με ένα αυλακωτό δακτύλιο που βαθαίνει στο σημείο της εξόδου. Μια ιδέα για τα πιεστήρια της εποχής μπορούμε να πάρουμε από παράσταση σε Αθηναϊκό αγγείο όπου βλέπουμε κάποιον να προσπαθεί να δέσει δυο μεγάλα βάρη στο τέλος του δοκού ενώ ένας άλλος έχει δεθεί ο ίδιος και αιωρείται.
Το παλιό πιεστήριο στο Ελληνιστικό κτίριο μετετράπη σε σκάφη για αποθήκευση λαδιού που θα ήταν συνδεδεμένη με αγωγό. Στο γωνιακό ΒΔ δωμάτιο που χρησίμευε σαν αποθήκη μεταξύ άλλων βρέθηκε ένα αγγείο με στόμιο εκροής στον πυθμένα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για τη χρήση του. Όπως και σήμερα ή ψίχα πριν γίνει η έκθλιψη της περιχυνόταν με ζεστό νερό το οποίο στράγγιζαν μετά από τον πυθμένα.

Στοιχεία αντλήθηκαν από το άρθρο του R.C.Bosanquet : Excavations at Praesos BSA V 8

The production of olive oil in our region has very deep roots and the olive is cultivated since ancient times.
For the pressing of the olives stone oil-presses were used like those which can be seen at various points of A citadel of the ancient city of Praesos
Specifically:
Three typical stones on the eastern slope of the peak, are remnants of such an olive press.
Also in the Hellenistic building called Andreion which later was passed to other uses are remnants of a narrow basin or vessel cut in two with channels for escape of oil. It was part of an earlier press where the olives were pressed in a single bag.
Later was replaced by a newer olive press which traces are found in the same room. The position is defined by two holes for beams in the wall and the base is a cylindrical plate with a grooved ring that deepens to the point of exit. An idea for the presses of the time we can get from an Athenian vase upon which we see someone trying to tie two big weights at the end of the beam while another has tied his weight in suspension.
The old press of Hellenistic building was converted to storage vessel for oil that would be connected by pipeline. In the northwest corner room that served as a warehouse, among others was found a vase with a spout at the bottom. There is no doubt about its use. Like today kernel prior to it’s extraction is poured with hot water which is drained from the bottom
Data was taken from the study of R.C.Bosanquet : Excavations at Praesos. Published in BSA v.8

Το μάζεμα των ελιών κατά την αρχαιότητα. Collecting olives in antiquity.

Παλαιό πιεστήριο στο Ανδρείο. Old oil-press stones at Andreion 

Σχέδιο με τα απομεινάρια του ελαιοπιεστηρίου στο Ελληνιστικό κτίριο της Πραισού.

               A drawing of remainings of oil-press in Hellenistic building of Praesos

Αθηναϊκό βάζο με σκηνή ελαιοπιεστηρίου. Athenian vase with scene of oil-pressing

Αναπαράσταση του τρόπου λειτουργίας του αρχαίου ελαιοπιεστηρίου. Representation of the function of the ancient oil-press

Συλλογή ελιών από Δουλοπάροικους της Πραισού. Serfs of Praesos picking olives